Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, οι γεννήσεις αυξήθηκαν σε όλο τον πλούσιο κόσμο. Στη Βρετανία, τη Γερμανία και την Ιαπωνία σημειώθηκε μια αύξηση των γεννήσεων, παρά το γεγονός ότι κορυφώθηκε σε διαφορετικά έτη. Αυτή της Αμερικής ήταν πιο έντονη. Μέχρι το 1964 τα άτομα που γεννήθηκαν μετά τον πόλεμο αντιπροσώπευαν το 41% του συνολικού πληθυσμού, σχηματίζοντας μια γενιά αρκετά μεγάλη για να ασκήσει τις δικές της πολιτικές και οικονομικές πεποιθήσεις.
Αυτοί οι boomers έχουν ζήσει μια ζωή χαρισάμενη, κερδίζοντας εύκολα μεγαλύτερα εισοδήματα από τις προηγούμενες, σε κάθε στάδιο της ηλικίας τους. Η καθαρή αύξηση της γενιάς δημιούργησε ένα δημογραφικό διαχωρισμό: την αύξηση της προσφοράς εργασίας, η οποία ενισχύθηκε από την αύξηση του αριθμού των εργαζόμενων γυναικών. Οι κοινωνικές αλλαγές επίσης ευνόησαν αυτή την κατάσταση. Τα νοικοκυριά έγιναν μικρότερα, με περισσότερα εισοδήματα και λιγότερα παιδιά. Και οι boomers απολάμβαναν το προνόμιο του να είναι μια από τις πιο μορφωμένες αμερικάνικες γενιές, σε μια εποχή που η επιστροφή στην εκπαίδευση εκτινασσόταν.
Ωστόσο, αυτά τα κέρδη ήταν προσωρινά. Οι συνταξιοδοτήσεις θα αντιστρέψουν το προηγούμενο εργατικό δυναμικό κύμα και οι νεότερες γενιές δεν θα μπορούν να επωφεληθούν από την αυξανόμενη γυναικεία εργασία. Υπάρχουν περιθώρια να αυξήσουν τα επίπεδα εκπαίδευσης, αλλά είναι πιο δύσκολο να βελτιωθεί η τύχη όσων φοιτητών βρίσκονται σε μειονεκτική θέση για ένα καλό πανεπιστημιακό πτυχίο, όπως συνέβη μετά τον πόλεμο. Εν ολίγοις, η αύξηση του εισοδήματος των boomers στηρίχθηκε σε μια σειρά από έκτακτα κέρδη. Οι νέοι εργαζόμενοι, επίσης, δεν μπορούν να περιμένουν δεκαετίες κατά τις οποίες οι τιμές αυξάνονται, όπως συνέβη με τα χρόνια που πλούτισαν οι boomers. Οι οικονομολόγοι Zheng Liu και Mark Spiegel αποκάλυψαν το 2011 ότι οι κινήσεις του δείκτη τιμής- κερδών των μετοχών σχετίζονται στενά με τις αλλαγές στην αναλογία εργαζομένων μέσης ηλικίας και παλιών εργαζομένων, πράγμα που σημαίνει ότι ο δείκτης τιμής- κερδών είναι πιθανό να πέσει. Έχοντας ζήσει μέσα σε μια θεαματικά ανοδική αγορά, οι boomers πλέον ξεπουλούν τα περιουσιακά στοιχεία τους για να χρηματοδοτήσουν τη συνταξιοδότηση, ασκώντας πίεση στις τιμές των μετοχών και εμποδίζοντας τους νέους εργαζόμενους να πλουτίσουν. Οι boomers ξεπέρασαν την οικονομική κρίση σχετικά εύκολα. Χάρη κυρίως στην ταχεία ανάκαμψη των χρηματιστηρίων, τα άτομα ηλικίας μεταξύ 53 και 58 είδαν μια καθαρή μείωση του πλούτου τους μόλις κατά 2,8% μεταξύ 2006 και 2010.
Το πιο ανησυχητικό είναι ότι αυτή η γενιά φαίνεται να είναι σε θέση να αξιοποιεί το μέγεθός της προς πολιτικό όφελος. Οι κυβερνήσεις μείωσαν τους φορολογικούς συντελεστές στη δεκαετία του 1980 για να αναζωογονήσουν τις αδύναμες οικονομίες, όπως ακριβώς οι boomers προσέγγισαν τα χρόνια των μεγάλων κερδών τους. Το μέσο επιτόκιο των ομοσπονδιακών φόρων για ένα μέσο αμερικανικό νοικοκυριό, συμπεριλαμβανομένου του εισοδήματος και τους φόρους μισθωτών υπηρεσιών, μειώθηκε από 18% που ήταν το 1981 σε μόλις πάνω από 11% το 2011. Ωστόσο, οι λογικές φορολογικές μεταρρυθμίσεις άφησαν λιγότερα έσοδα για τις γενναιόδωρες παροχές που οι boomers συνέχισαν να ψηφίζουν για τους εαυτούς τους, όπως και οι προνομιακές συνταγές φαρμάκων συνδυάστηκαν με ανεπαρκή ασφάλιστρα. Το έλλειμμα εξερράγη. Ο οικονομολόγος Erick Eschker υπολογίζει ότι κάθε Αμερικανός γεννημένος το 1945 μπορεί να περιμένει από το κράτος σχεδόν 2,2 εκατ. δολάρια καθαρά κέρδη από το κράτος -περισσότερα από κάθε προηγούμενη ομάδα.
Η αποστράγγιση των boomers μπορεί να ξεπεράσει και αυτή από τις νεότερες γενιές. Μια μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου το 2011 σύγκρινε τη φορολολγία μιας κοινωνικής ομάδας σε σχέση καθόλη τη διάρκεια ζωής της, με την αξία των παροχών που προβλέπεται να λάβει. Οι boomers αφήνουν έναν τεράστιο λογαριασμό. Όσοι ήταν 65 ετών το 2010 μπορεί να λάβουν 333 εκατ. δολάρια περισσότερα σε οφέλη από ό, τι πληρώνουν σε φόρους, μια υποχρέωση 17 φορές μεγαλύτερη από αυτή που θα αφήσουν όσοι ήταν 25 ετών. Δυστυχώς, οι αριθμοί δείχνουν χάος. Η ταχύτερη ανάπτυξη θα βοηθούσε. Αλλά το χρέος που άφησαν οι boomers προσθέτει στην επιβράδυνση της ανάπτυξης του εργατικού δυναμικού. Οι Carmen Reinhart και Kenneth Rogoff, οικονομολόγοι του Χάρβαρντ, εκτιμούν ότι το δημόσιο χρέος πάνω από το 90% του ΑΕΠ μπορεί να μειώσει τους μέσους ρυθμούς ανάπτυξης περισσότερο από 1%. Εν τω μεταξύ, η εποχή boomer έχει δει πτώση στα επίπεδα των δημόσιων επενδύσεων στην Αμερική. Οι ετήσιες δαπάνες για υποδομές ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώθηκαν από περισσότερο από 3% στις αρχές του 1960 σε περίπου 1% το 2007.
Η λιτότητα είναι μια άλλη επιλογή, αλλά η ενότητα που απαιτείται θα είναι μεγάλη. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι για τον καθορισμό της δημοσιονομικής ανισορροπίας της Αμερικής θα απαιτούνταν μια περικοπή 35% σε όλες τις μεταβιβαστικές πληρωμές και ένα 35% αύξησης των φόρων –ένα πάρα πολύ μεγάλο ένα χάπι για να το καταπιεί ένα τρεμάμενο πολιτικό σύστημα. Οι δημοσιονομικές ανισορροπίες αυξάνονται με το μερίδιο του πληθυσμού άνω των 65 ετών και με τον κομματικό αδιέξοδο, σύμφωνα με άλλη έρευνα του Eschker. Αυτές είναι ανησυχητικές ειδήσεις για την Αμερική, όπου οι άνω των 65 των ψηφοφόρων θα αυξηθούν από 17% σήμερα σε 26% το 2030. Αυτό αφήνει ένα τρίτο ενδεχόμενο: τον πληθωρισμό. Ο μεταπολεμικός πληθωρισμός βοήθησε να συρρικνωθεί το χρέος της Αμερικής ως ποσοστό του ΑΕΠ κατά 35 ποσοστιαίες μονάδες. Περισσότερος πληθωρισμός θα μπορούσε να αποδειχθεί ωφέλιμος για άλλους λόγους επίσης. Ο Rogoff θεωρεί ότι λίγα χρόνια αυξήσεων της τάξης του 5% θα μπορούσαν να βοηθήσουν τα νοικοκυριά να μειώσουν τα χρέη τους ταχύτερα. Άλλοι οικονομολόγοι, μεταξύ των οποίων δύο μέλη της επιτροπής χάραξης πολιτικής της Fed, υποστηρίζουν ότι με τα επιτόκια κοντά στο μηδέν, η Fed θα πρέπει να ανεχθεί ένα υψηλότερο ποσοστό πληθωρισμού για να επιταχυνθεί η ανάκαμψη.
Το χάσμα των γενεών κάνει αυτό το σχέδιο δύσκολο στην εφαρμογή. Οι νεότεροι εργαζόμενοι είναι συνήθως οφειλέτες, οι οποίοι επωφελούνται από τον πληθωρισμό που μειώνει τα πραγματικά επιτόκια. Οι γηραιότερες κοινωνικές ομάδες με μεγάλες αποταμιεύσεις δεν συμφωνούν με αυτό, επίσης. Μια πρόσφατη μελέτη της Federal Reserve Bank του St Louis υποδηλώνει ότι καθώς μια χώρα γερνά, η ανοχή της για τον πληθωρισμό πέφτει. Οι συγγραφείς θεωρούν πως η κεντρική τράπεζα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τον πληθωρισμό για να επιτευχθεί κάποια ανακατανομή των γενεών. Ωστόσο, η πίεση στη Fed να σταματήσει τις επεκτατικές ενέργειές της ήταν έντονη και καθοδηγείται από ένα Ρεπουμπλικανικό Κόμμα που όλο και περισσότερο καθοδηγείται από τις προτιμήσεις boomers. Η πολιτική εξουσία των boomers είναι τρομερή. Αλλά αργά ή γρήγορα, δεν μπορεί να ξεφύγει από τα μαθηματικά.
(economist/antinews)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου