Η μη-ποδηλασία βλάπτει σοβαρά την υγεία!

Γράφει ο Olivier Razemon,


«Εμένα οι ποδηλάτες μου αρέσουν πολύ. Είναι εξαιρετικοί δότες οργάνων». Ο (αρκετά στρουμπουλός) διακεκριμένος και λαμπερός επιχειρηματίας, δεν έχανε ευκαιρία να σκορπίσει ευθυμία στην παρέα του με τα χωρατά του. Σήμερα όμως δεν μπορούν πια να τον απολαύσουν. Πέθανε ξαφνικά τον Απρίλιο του 2010, σε ηλικία 50 ετών.
Ίσως να έπρεπε να εγκαταλείπει συχνότερα το κουβούκλιο του αυτοκινήτου του. Ας πούμε, η τακτική ποδηλασία κάνει εξαιρετικά καλό στην υγεία. Πέραν των κατεστημένων αντιλήψεων, που την θεωρούν «επικίνδυνη», το «περιφερειακό παρατηρητήριο υγείας της Ιλ-Ντε-Φρανς» (ORS), ένας οργανισμός που χρηματοδοτείται από το κράτος και την περιφέρεια, δημοσίευσε πριν μερικές εβδομάδες μια έρευνα που δείχνει πως τα πλεονεκτήματα της ποδηλασίας είναι είκοσι φορές περισσότερα από τα μειονεκτήματά της. Μάλιστα, καλά διαβάσατε: είκοσι!

Οι κίνδυνοι της ακινησίας

Σε αυτό το πολύ αναλυτικό και γεμάτο γραφήματα ντοκουμέντο των 163 σελίδων, αναλύονται τα διαφορετικού τύπου πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα κάθε τρόπου μετακίνησης. Η Κορίν Πρασνοζί (Corinne Praznoczy), επικεφαλής μελετών του ORS συντάσσει αυτήν την έκθεση εδώ και πάνω από ένα χρόνο, με την βοήθεια των παρατηρήσεων και των μελετών των πολυάριθμων συνομιλητών της. Το πρώτο που μας θυμίζει είναι «ο κίνδυνος της ακινησίας». Η καθιστική ζωή, ιδίως «σε συνδυασμό με κακή διατροφή, εκτιμάται πως είναι ένας από τους μείζονες επιβαρυντικούς παράγοντες των περισσοτέρων χρόνιων ασθενειών (καρδιαγγειακών παθήσεων, παχυσαρκίας, διαβήτη, υπέρτασης, ορισμένων μορφών καρκίνου)...», επισημαίνει. Αυτός είναι εξάλλου ο λόγος που το «εθνικό πρόγραμμα διατροφής και υγείας» (το διαβόητο «mangerbouger») συστήνει 30 λεπτά εντατικού βαδίσματος ημερησίως στους ενήλικες και 60 λεπτά στα παιδιά). Εξάλλου, όπως θυμίζει το πρόγραμμα «είναι προτιμότερη η τακτική ολιγόλεπτη κίνηση, παρά η εντατική ωριαία άθληση από καιρού εις καιρόν».

Αντικαταθλιπτική επίδραση

Η τακτική φυσική δραστηριότητα συμβάλλει επίσης στην διατήρηση της ψυχικής υγείας, υπογραμμίζει η κ. Πρασνοζί. Επιδρά θετικά στην «αυτοεκτίμηση, την αποτελεσματικότητα, την ψυχολογική και διανοητική ευεξία, το άγχος». Αντί να εγγραφούμε σε ένα γυμναστήριο, μπορούμε πάντα να επιλέξουμε το περπάτημα ή την ποδηλασία.

Σύμφωνα με το ORS, τα ευνοϊκά αποτελέσματα της ποδηλασίας είναι εγγυημένα: μια δανική έρευνα σε 13,375 γυναίκες και 17,625 άνδρες ηλικίας από 20 έως 93 ετών, έδειξε πως «η τακτική μετακίνηση με ποδήλατο από το σπίτι στην δουλειά μειώνει τον κίνδυνο θνησιμότητας κατά 28%», επισημαίνει η κ. Πρασνοζί. Οι ερευνητές συνεκτίμησαν στα αποτελέσματά τους την επίδραση μεταβλητών σαν «την ηλικία, το είδος εργασίας, το κάπνισμα, τις άλλες φυσικές δραστηριότητες και το πάχος». Υπάρχει άμεση εξάρτηση μεταξύ υγείας και τρόπου μετακίνησης.

Γνωστά αλλά λανθασμένα επιχειρήματα

Ο ORS όμως δεν ενδιαφέρθηκε μόνο για τα πλεονεκτήματα, αλλά και τις απειλές που συνδέονται με την ποδηλασία. Ας δούμε κατ' αρχήν τα ατυχήματα: «δεν κάνω ποδήλατο στην πόλη, είναι πολύ επικίνδυνο», ακούμε να λέγεται συχνά. Το επιχείρημα είναι γνωστό, επαναλαμβανόμενο, κοινότυπο. Αλλά είναι λανθασμένο! Στην πραγματικότητα στην Ιλ-Ντε-Φρανς, όσο αυξάνει ο αριθμός των ποδηλατών, μειώνονται τα θανατηφόρα για τους ποδηλάτες ατυχήματα! Όσο περισσότερα ποδήλατα υπάρχουν, τόσο λιγότεροι οι νεκροί ποδηλάτες. Το γράφημα της σελίδας 32 της μελέτης είναι εξαιρετικά εύγλωττο. Η κ. Πρασνοζί ονομάζει αυτό το φαινόμενο «εξασφάλιση δια του πλήθους». Οι αυτοκινητιστές εξοικειώνονται με την παρουσία των ποδηλατών στον δρόμο και προσαρμόζουν ανάλογα την οδική τους συμπεριφορά.

Ο ORS συνεκτίμησε επίσης την επίδραση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στους ποδηλάτες. Οι ποδηλάτες είναι πιο ευάλωτοι στις εκπομπές ρύπων σε σχέση με όσους μετακινούνται με τα πόδια, το αυτοκίνητό τους ή τα μέσα μαζικής μεταφοράς, παρατηρεί η συγγραφέας, κραδαίνοντας ανά χείρας τα σχετικά στοιχεία. Η φυσική προσπάθεια επιταχύνει την κατανάλωση οξυγόνου, άρα και την έκθεση στους ατμοσφαιρικούς ρύπους.
Σωτηρία 2,745 ζωών

Αφού παρουσίασε τα στοιχεία της, η κ. Πρασνοζί διασκέδασε -ούτως ειπείν, τουλάχιστον ας το ελπίσουμε- με το να υπολογίσει τις επιπτώσεις της ποδηλασίας στην θνησιμότητα του αυξανόμενου πληθυσμού των ποδηλατών στην Ιλ-Ντε-Φρανς. Αν το 2020 μετακινούνταν με ποδήλατο το 20% των κατοίκων (έναντι 2% σήμερα) θα σώνονταν 2,745 ζωές, μόνο και μόνο λόγω της αποφυγής ορισμένων ασθενειών. Θα «σώναμε» επίσης μεταξύ 4 και 24 ζωών λόγω της επιβράδυνσης των αυτοκινήτων. Από την άλλη θα είχαμε περισσότερους νεκρούς σε οδικά ατυχήματα: 7 ποδηλάτες, αλλά και 9 πεζούς.

Η ρύπανση είναι πιο επικίνδυνη από τα ατυχήματα

Στη συνέχεια, και ως προς αυτό η έρευνα της κ. Πρασνοζί ανατρέπει μία ακόμα κατεστημένη αντίληψη, η αύξηση της θνησιμότητας τω ν ποδηλατών δεν θα οφειλόταν κυρίως στα ατυχήματα, αλλά στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Θα είχαμε μεταξύ 72 και 87 περισσότερα θύματα λόγω εισπνοής καυσαερίων των αυτοκινήτων. Ο ORS διαπιστώνει έτσι πως αν ο αριθμός των ποδηλατών στην περιφέρεια της Ιλ-Ντε-Φρανς δεκαπλασιαζόταν, θα σώνονταν συνολικά 2,780 ζωές και θα χάνονταν μια εκατοσταριά. Η αναλογία είναι 27:1. Οι αντίστοιχοι -εξίσου μακάβριοι- υπολογισμοί για τον διπλασιασμό ή τον τετραπλασιασμό των ποδηλατών, καταλήγουν σε ανάλογα αποτελέσματα: 19-24 φορές περισσότερα κέρδη από ότι ζημίες. Όσοι αγαπούν τους αριθμούς, μπορούν να βρουν τον πλήρη πίνακα στη σελίδα 59 της έκθεσης.

Συμπέρασμα

Η ποδηλασία δεν είναι επικίνδυνη. Ίσα-ίσα, βελτιώνει την υγεία. Οι κοινωνίες που ενθαρρύνουν την ποδηλασία σώζουν ζωές. Όταν διπλασιάζουμε, τετραπλασιάζουμε, δεκαπλασιάζουμε κ.ο.κ τον αριθμό των ποδηλατών, αυτομάτως αυξάνουμε ανάλογα τα οφέλη αλλά και τις ζημίες της ποδηλασίας· αλλά τα πρώτα είναι πολύ περισσότερα από τις δεύτερες. Τέλος, η μεγαλύτερη απειλή για τους ποδηλάτες δεν είναι τα ατυχήματα, αλλά τα αναπνευστικά προβλήματα.

(©Le Monde)