Παρασκευή 19 Νοεμβρίου 2010

Η διαχρονική επικαιρότητα του Στάλιν

Το 1930, πριν από 80 χρόνια, ο Ιωσήφ Στάλιν εφάρμοσε μια σκληρή πολιτική που έμελλε να αλλάξει τον ρου της ιστορίας, και που προκάλεσε δεκάδες εκατομμύρια θανάτους. Η πολιτική αυτή είχε να κάνει με τον απόλυτο έλεγχο της γεωργίας της χώρας, από το σοβιετικό καθεστώς.
Ο Στάλιν προχώρησε στη βίαιη κολεκτιβοποίηση της αγροτικής παραγωγής, παρά τις ισχυρές αντιδράσεις που οι αρχές συνάντησαν όταν προσπάθησαν να την εφαρμόσουν ένα χρόνο νωρίτερα. Οι σοβιετικοί στηρίχτηκαν στη δίωξη, στις εκτελέσεις, και στους εκτοπισμούς, προκειμένου να καταπνίξουν τις αντιδράσεις. Πολλοί νομάδες του Καζακστάν, διέφυγαν στη Κίνα, ενώ πολλοί αγρότες της Ουκρανίας έφτασαν μέχρι τη Πολωνία.
Οι εκτελέσεις και οι φυλακίσεις συνοδεύτηκαν και από οικονομικές πιέσεις. Οι αγρότες φορολογούνταν μέχρι να ενταχθούν στις κολεκτίβες , και οι συνεταιρισμοί μπορούσαν να προχωρούν στη κατάσχεση της παραγωγής όσων δεν εντάσσονταν. Η στέρηση από τους αγρότες της γης τους, και η μετατροπή τους σε δημόσιους υπάλληλους, επέτρεπε στη Μόσχα να ελέγχει τόσο τον λαό όσο και την παραγωγή.

Μόλις ο αγροτικός τομέας της ΕΣΣΔ κολεκτιβοποιήθηκε, άρχισε και  η πείνα. Ήταν αδύνατο να μεταμορφωθούν οι νομάδες σε αγρότες. Αρχίζοντας το 1930, περίπου 1.3 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν από τη πείνα στο Καζακστάν. Στην Ουκρανία, η σοδιά του 1931 απέτυχε εξαιτίας των καιρικών συνθηκών, της έλλειψης ζώων και μηχανημάτων, των παράσιτων, των ασθενειών, της εκδίωξης των πιο παραγωγικών αγροτών, και γενικά της ίδιας της κολεκτιβοποίησης.
Σήμερα, με βάση τα σοβιετικά αρχεία, γνωρίζουμε πως το 1932, ο Στάλιν μετέτρεψε εν γνώσει του τον λιμό της Ουκρανίας σε πολιτικό όπλο. Παρουσίασε την αποτυχία της σοδιάς ως εθνικιστική αντίσταση, που για να αντιμετωπιστεί χρειάζεται σκληρότητα και όχι παραχωρήσεις. Και καθώς οι θάνατοι από τη πείνα αυξάνονταν, ο Στάλιν βελτίωσε την εξήγησή του αποδίδοντας τον λιμό σε συνειδητό σαμποτάζ, εκ μέρους τοπικών παραγόντων που όμως ήταν πληρωμένοι πράκτορες ξένων δυνάμεων! Το φθινόπωρο του 1932, το Κρεμλίνο εξέδωσε μια σειρά από διατάγματα που αποτελούσαν εγγύηση για μαζικούς θανάτους. Ένα από αυτά, προέβλεπε τη διακοπή του ανεφοδιασμού οποιασδήποτε κοινότητας δεν έπιανε τους προκαθορισμένους στόχους παραγωγής σιταριού.
Εν τω μεταξύ οι αρχές συνέχιζαν να απαλλοτριώνουν όσα τρόφιμα έβρισκαν, ενώ το 1933 σφράγισαν τα σύνορα της Ουκρανίας ώστε να μη μπορεί να φύγει κανένας από τους λιμοκτονούντες. Όσοι συνέχισαν να εργάζονται στα χωράφια, το έκαναν κάτω από την επίβλεψη ενόπλων.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, περισσότεροι από 5 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους λόγω ασιτίας, τα 3.3 εκατομμύρια από αυτούς ήταν στην Ουκρανία. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι θα ζούσαν, αν ο Στάλιν έπαυε τις κατασχέσεις της παραγωγής και τις εξαγωγές σίτου για λίγους μόνο μήνες, και τους επέτρεπε τη πρόσβαση στο  ίδιο το σιτάρι τους.
Αυτά τα γεγονότα παραμένουν κεντρικά ζητήματα της πολιτικής ζωής της ανατολικής Ευρώπης μέχρι και σήμερα. Κάθε Νοέμβριο, οι Ουκρανοί τιμούν τα θύματα του 1933. Όμως ο σημερινός πρόεδρος της Ουκρανίας, Viktor Yanukovich, αρνείται ότι οι Ουκρανοί υπέφεραν στα χέρια του Στάλιν, κάτι που έχει να κάνει με τη φιλο-ρωσική του στάση και με τη συμμόρφωσή του στην επίσημη ρωσική άποψη που δεν αποκαλύπτει το πραγματικό μέγεθος των τραγικών συνεπειών της βίαιης κολεκτιβοποίησης των 1930ς.
Ο Πολωνό-Εβραίος δικηγόρος Rafal Lemkin που καθιέρωσε τον όρο «γενοκτονία» θα διαφωνούσε. Είχε χαρακτηρίσει τη περίπτωση του λιμού της Ουκρανίας ως «σοβιετική γενοκτονία». Ο τρόμος είχε ακολουθήσει τη πείνα. Όσοι επέζησαν του λιμού, έγιναν τα νέα θύματα του Στάλιν. Η εποχή του τρόμου (1937-38) ξεκίνησε με μαζικές εκτελέσεις χωρικών, που κόστισαν τη ζωή σε 400.000 ανθρώπους σε ολόκληρη την ΕΣΣΔ, οι περισσότεροι στην Ουκρανία.
Η κολεκτιβοποίηση έχει αφήσει μια μεγάλη σκοτεινή σκιά. Ακόμη και όταν οι ναζί εισέβαλλαν στην Ουκρανία, άφησαν τη κολεκτιβοποίηση της αγροτικής γης ανέπαφη, διότι είδαν πως είναι ένας καλός τρόπος για να ελέγχουν προς όφελός τους την όποια παραγωγή, και αφήνοντας να πεινάσει όποιος αυτοί ήθελαν.
Μετά την επανάσταση του 1948 του Μάο στη Κίνα, οι κομμουνιστές ακολούθησαν και αυτοί το σταλινικό μοντέλο. 30 εκατομμύρια Κινέζοι πέθαναν από τη πείνα μεταξύ 1958-1961, σε συνθήκες όμοιες με αυτές της Σοβιετικής Ένωσης. Η Μαοϊκή κολεκτιβοποίηση συνοδεύτηκε και αυτή από μαζικές εκτελέσεις.
Ακόμη και σήμερα, εν έτει 2010, η αγροτική κολεκτιβοποίηση αποτελεί τη βάση της τυραννίας στη Βόρεια Κορέα, όπου εκατοντάδες χιλιάδες έχουν πεθάνει από ασιτία στη δεκαετία του 1990. Στη Λευκορωσία, τη τελευταία ευρωπαϊκή δικτατορία, η κολεκτιβοποίηση συνεχίζει να υπάρχει, ενώ ο ηγέτης της χώρας Aleksandr Lukashenko είναι ένας πρώην διαχειριστής αγροτικού κολεκτιβάτου. Τον επόμενο μήνα μάλλον θα εκλεγεί για 4η συνεχή φορά. Όποιος ελέγχει τη γη ελέγχει και τις ψήφους.
80 χρόνια μετά τη πρώτη βίαιη κολεκτιβοποίηση από πλευράς Στάλιν, ο σταλινικός κόσμος παραμένει σε ισχύ.
Του Timothy Snyder ( Yale University).
S.A.-Project Syndicate
http://www.antinews.gr/?p=72158

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου