"Η ύφεση μπορεί να διαρκέσει μέχρι το 2031!"

Κρίνοντας εκ των υστέρων την σημερινή κρίση, είναι πλέον εμφανές ότι οι αγορές είχαν γίνει ιδιαίτερα ασταθείς. Η Γερμανία είχε υιοθετήσει ένα νέο νομισματικό σύστημα, και η Ευρώπη πλημμύριζε από φθηνό γερμανικό χρήμα. Η Ελλάδα είχε μπει σε νομισματική συνεργασία με την Γαλλία και την Ιταλία, αλλά πάλευε για να επιβιώσει.


Οι χρηματαγορές είχαν απορυθμιστεί. Οι νέες τεχνολογίες μεταμόρφωναν την παραγωγή και τις τηλεπικοινωνίες, επιτρέποντας στο χρήμα να διασχίζει τα σύνορα με ταχύτητα αστραπής. Όταν όλα αυτά κατέρρευσαν, οι συνέπειες ήταν αναμενόμενες.

Το 1873 συνέβη μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές καταρρεύσεις στην Αυστρία, με αποτέλεσμα να συγκλονιστεί ολόκληρη η Ευρώπη, και αργότερα η Νέα Υόρκη. Αυτή ήταν η αρχή αυτού που οι ιστορικοί ονόμασαν «η μεγάλη ύφεση», μια μακρά περίοδος αστάθειας, ανεργίας, και δυσπραγίας, που διήρκεσε 23 ολόκληρα χρόνια, τελειώνοντας το 1896.

Η σημερινή κρίση θυμίζει έντονα εκείνη του 1873. Τότε είχε ενωθεί η Γερμανία, είχε υιοθετηθεί ο κανόνας του χρυσού, και πολύ φθηνό γερμανικό χρήμα είχε πλημμυρίσει την Ευρώπη.

Η Ελλάδα είχε γίνει μέλος της Λατινικής Νομισματικής Ένωσης, μιας αποτυχημένης προσπάθειας συνεργασίας των νομισμάτων της Ευρώπης. Ο τραπεζικός τομέας είχε απορυθμιστεί, και για αυτό πολλά γερμανικά χρήματα επενδύθηκαν στην Βιέννη. Παράλληλα, ο τηλέγραφος έκανε πιο εύκολες τις άμεσες επικοινωνίες, επιτρέποντας την κατάρρευση να επεκταθεί και στη Νέα Υόρκη.

Τέλος, την εποχή εκείνη, οι ΗΠΑ εκβιομηχανίζονταν, και άλλαζαν τη μορφή ολόκληρης της παγκόσμιας οικονομίας, όπως κάνει εδώ και δέκα χρόνια η Κίνα.

Όλοι αυτοί οι παράγοντες συνέκλιναν και δημιούργησαν μια φούσκα η οποία εξελίχθηκε σε οικονομική καταστροφή. Η ύφεση που ακολούθησε κράτησε 20 χρόνια. Αν συμβεί κάτι παρόμοιο και σήμερα, η ύφεση που ζούμε θα διαρκέσει μέχρι το 2031.

Εδώ και έναν τουλάχιστο αιώνα, οι όποιες υφέσεις κράτησαν σχετικά λίγο. Αυτό όμως δεν είναι κανόνας. Στην Βρετανία, αλλά και αλλού, η οικονομία βρίσκεται σε επίπεδα χαμηλότερα από το 2008. Αν το 2012  η Ευρώπη και η Αμερική συνεχίσουν να είναι σε ύφεση, είναι πολύ πιθανό αυτή να διαρκέσει πολύ περισσότερο από ότι νομίζουμε.

Η σημερινή ύφεση είναι δομικής φύσης. Η αντίστοιχη του 19^ου αιώνα οφείλονταν στην κερδοσκοπία, στις τεχνολογικές εξελίξεις, και στην ανάδυση ενός νέου παγκόσμιου οικονομικού παίκτη.

Κάτι ανάλογο συμβαίνει και σήμερα. Υπάρχει μια φούσκα χρέους που χτίζονταν επί τρεις δεκαετίες, και που έσπασε το 2008. Το δολάριο βρίσκεται σε χρόνια παρακμή ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, και κανείς δεν ξέρει ποιο άλλο θα μπορούσε να  το αντικαταστήσει. Τέλος, η ευρωζώνη δημιούργησε το πιο δυσλειτουργικό νομισματικό σύστημα στην ιστορία, που απειλεί με πρωτοφανή οικονομική καταστροφή τον πλανήτη. Η όλη κατάσταση θυμίζει κάποιον που παθαίνει ανακοπή, μετά εγκεφαλικό, και το ασθενοφόρο που τον μεταφέρει συγκρούεται καθ οδόν προς το νοσοκομείο. Κάτι τέτοιο ζει η παγκόσμια οικονομία σήμερα.

Η μεγάλη ύφεση του 19^ου αιώνα ήταν μια μακρά περίοδος χαμηλής ανάπτυξης σε σχέση με πιο πριν και πιο μετά. Μεταξύ του 1850-1873, η Γερμανία αναπτύσσονταν κατά 4.3% ετησίως, και κατά 4.1% μεταξύ 1896-1913. Στη διάρκεια όμως της ύφεσης, γνώριζε ετήσια ανάπτυξη μόλις κατά 2%.

Κάτι ανάλογο συνέβαινε και στις υπόλοιπες χώρες. Οι αγορές ήταν ασταθείς, με περιόδους άνθησης και πτώσης, και συνεχή επιστροφή στην ύφεση. Που και που υπήρχε κάποια ανάπτυξη, όπως σήμερα στην Ιαπωνία, αλλά σε γενικές γραμμές αυτή είναι προσωρινής διάρκειας.

Πάντως, υπήρχαν  και μερικά θετικά. Δεν ήταν ούτε είναι  όλα μαύρα. Στην μεγάλη ύφεση, κάποιες χώρες δεν εθίγησαν καθόλου. Υπήρχαν νέες τεχνολογίες, και νέες βιομηχανίες. Υπήρχαν νέες εφευρέσεις, όπως το τηλέφωνο, ο κινητήρας εσωτερικής καύσης, και ο ηλεκτρισμός. Κάποιοι έγιναν ζάπλουτοι, ενώ οι εργαζόμενοι (στους σωστούς τομείς) ζούσαν καλά. Γενικά όμως, οι εποχές ήταν δύσκολες.

Η σημερινή κρίση δεν θα ξεπεραστεί εύκολα. Η παραλληλία της με την κρίση του 1930 είναι επικίνδυνη, επειδή έπεισε τους πολιτικούς και τους τραπεζίτες ότι αν απλά αυξήσεις την ζήτηση όλα θα πάνε μια χαρά. Δεν είναι όμως έτσι.

Η ζήτηση είναι σημαντικός παράγοντας. Αλλά θα πρέπει να επιδιορθωθούν και τα τρία δομικά προβλήματα. Το χρέος θα πρέπει να μειωθεί σε διαχειρίσιμα επίπεδα, ένα νέο αποθεματικό νόμισμα θα πρέπει να βρεθεί, και το ευρώ θα πρέπει να πάψει να υπάρχει. Τίποτα από όλα αυτά δεν είναι εύκολο, και ούτε μπορεί να γίνει γρήγορα.

Αργά ή γρήγορα, η παγκόσμια οικονομία θα επιστρέψει σε ρυθμούς φυσιολογικής ανάπτυξης. Θα χρειαστεί όμως πολύς κόπος και χρόνος.

Του Matthew Lynn, της Strategy Economics.
Marketwatch
http://www.marketwatch.com/story/this-slump-wont-end-until-2031-2011-12-14 (από antinews)