Επωφελής γεωστρατηγική επιλογή ή επικίνδυνη διπλωματική ακροβασία;
Το θέμα που επιχειρώ να καταπιαστώ είναι επίκαιρο. Όχι μόνο λόγω της επίσκεψης του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας στο γειτονικό κράτος του Ισραήλ, αλλά και γιατί τον τελευταίο καιρό γινόμαστε μάρτυρες μιας διαρκώς αναπτυσσόμενης ελληνοϊσραηλινής προσέγγισης σε γεωπολιτικό, γεωστρατηγικό και στρατιωτικό επίπεδο.
Ποιος είναι ο γείτονας αυτός; Το Ισραήλ είναι μια χώρα με πληθυσμό λιγότερο από το δικό μας. Κατέχει μια μικρή λωρίδα γης την οποία έχει επεκτείνει τα τελευταία 60 χρόνια μετά από τρεις μεγάλους πολέμους και αμέτρητες μικροσυρράξεις. Εφαρμόζει σκληρή πολιτική (κατ’ ουσία apartheid) έναντι των Παλαιστινίων, με τις διάφορες φράξιες των οποίων συχνά πυκνά συγκρούεται.
Βρίσκεται περικυκλωμένο από μια θάλασσα Αράβων που δεν είναι φιλικοί έναντι του. Δεν διαθέτει ζωτικό χώρο για να κινηθεί. Διαθέτει όμως πανίσχυρο λόμπυ στο εξωτερικό λόγω διασποράς, ενώ έχει να επιδείξει αξιόλογα τεχνολογικά επιτεύγματα στους τομείς της ασφάλειας, του διαστήματος, της γενετικής τροφίμων, της ιατρικής, της πολεμικής βιομηχανίας, της διαχείρισης υδάτων και των ΑΠΕ. Είναι διατροφικά αυτάρκες ενώ ελέγχει μεγάλο τμήμα του εμπορίου της περιοχής. Όχι άσχημα για ένα μικρό κράτος σε διαρκή πόλεμο.
Η χώρα μας από της συστάσεως του Κράτους του Ισραήλ, το αναγνώρισε de facto αλλά όχι και de jure. Το αναγνώριζε δηλαδή ως υπαρκτή πραγματικότητα όχι όμως ως κράτος υπό την διεθνή νομική έννοια. Ακόμα όμως και μετά τη de jure αναγνώριση (1992), έργο που φέρει την υπογραφή και του νυν Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, Αντώνη Σαμαρά, επέδειξε αδικαιολόγητη αδράνεια στην εμβάθυνση των σχέσεών της με ένα αναγνωρισθέν κράτος που η αλήθεια είναι πως, αναζητούσε και αυτό, τη φιλία και συνεργασία της χώρας μας, επιτρέποντας έτσι στην Τουρκία, να εκμεταλλευτεί το χαμένο έδαφος, με τα γνωστά αποτελέσματα. Πρωτοφανής για τα σύγχρονα χρονικά, άνθιση της τουρκικής οικονομίας, τεράστιες επενδύσεις σε βαριά βιομηχανία, εξέλιξη των τεχνικών εξόρυξης, χύτευσης μετάλλων και μεταλλουργίας, αεροδιαστημικά προγράμματα, υποδομές και δίκτυα, που οι γείτονες ούτε στα πιο τρελά τους όνειρα δεν θα μπορούσαν να φανταστούν. Οι ενέσεις τεχνολογικής εξέλιξης που τους προσέφεραν οι Ισραηλινοί, μετέτρεψαν τους παλαιούς μπουνταλάδες σε επίφοβους αντιπάλους και την παραπαίουσα οικονομία τους σε αναπτυσσόμενη, που αν προσέξει τις τάσεις υπερθέρμανσής της, θα έχει μέλλον.
Γεννά εύλογες απορίες λοιπόν, πως καταφέραμε στα επόμενα δεκαπέντε χρόνια (1993 – 2008) από την αναγνώριση, να αφήσουμε τους εξ ανατολών γείτονες να αλωνίζουν σε μια περιοχή προνομιακή για εμάς, ειδικά λαμβανομένων υπόψη και των ευλόγων συμφερόντων μας. Αναφέρω μερικά:
α) τα Πατριαρχεία Ιεροσολύμων, Αντιοχείας και Αλεξάνδρειας,
β) τους χιλιάδες χριστιανούς Ορθόδοξους της περιοχής,
γ) τα Προσκυνήματα στους Αγ. Τόπους,
δ) τις Ελληνικές κοινότητες Συρίας, Λιβάνου και Αιγύπτου,
ε) την εγγύτητα της Κύπρου με την περιοχή και τη γεωστρατηγική της συνέχεια με τον Ελλαδικό χώρο
στ) το γεγονός ότι τα δυο κράτη (Ελλάς – Ισραήλ) είναι τα μόνα μη μουσουλμανικά σε ένα τεράστιο γεωγραφικό χώρο που εκτείνεται από τις ακτές της Αδριατικής και φτάνει, κινούμενοι νότια / νοτιοανατολικά, μέχρι σχεδόν τις Ινδίες,
ζ) τους Υδρογονάνθρακες του Αιγαίου & της Αν. Μεσογείου (ζήτημα που σχετίζεται και με τις ΑΟΖ)
η) στην ανάγκη του Ισραήλ για ζωτικό χώρο, κυρίως θαλάσσιο, προκειμένου να ανεφοδιάζεται και να ασκεί τις ένοπλες δυνάμεις του και, ο κατάλογος συνεχίζεται.
Η προηγούμενη κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή, παρά τα όποια αρνητικά μπορεί να της προσάψει κανείς, το 2008 – 2009 έκανε το πρώτο βήμα για να βγάλει από τον λήθαργο τις ελληνοϊσραηλινές σχέσεις. Στην αρχή μέσω της στρατιωτικής διπλωματίας και των συνασκήσεων των Εν. Δυνάμεων των δύο χωρών (Glorious Spartan). Προσεκτικές κινήσεις, με ιδιαίτερη όμως δυναμική, για όσους παρακολουθούν τα θέματα της άμυνας. Αργότερα, ο συνδυασμός των διπλωματικών κινήσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας σε σχέση με την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε οικόπεδα που γειτνιάζουν με το Ισραήλ, οι απανωτές ανταλλαγές επισκέψεων επισήμων από Ελλάδα και Ισραήλ και με τη νέα Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, οι επίσημες δηλώσεις, οι ευλογίες της Ουάσιγκτον (λέτε η Χίλαρι να έχει στην ατζέντα και αυτό;) και άλλες κινήσεις σε διπλωματικό επίπεδο (εμπλοκή Ισραήλ στο Ιρακινό Κουρδιστάν, εκπαίδευση Κούρδων Ν.Α. Τουρκίας, εφοδιασμός σε όπλα, δημοσίευση χαρτών με Ελληνική ΑΟΖ που περιλαμβάνει το Καστελλόριζο αλλά και κάτι άλλο. Αλήθεια, πόσες χώρες έχουν αναγνωρίσει τα Σκόπια ως Μακεδονία; 123. Μεταξύ αυτών ΔΕΝ είναι το Ισραήλ. Είναι όμως οι περισσότερες αραβικές χώρες.) καταδεικνύουν ότι η σύσφιξη των σχέσεων είναι κάτι παραπάνω από εμφανείς και αποκτούν στρατηγική αξία και για τα δύο μέρη, αφού δεν φαίνεται να επηρεάζονται από κυβερνητικές αλλαγές ένθεν κακείθεν.
Η Τουρκία αρχίζει, μέσα στον μεγαλοϊδεατισμό της, να νιώθει έτοιμη να χειραφετηθεί. Δημιουργεί ανακλαστικά λοιπόν μια επιφυλακτική στάση των υπολοίπων χωρών της γειτονιάς της. Η χώρα δε με την μεγαλύτερη έκθεση σε κίνδυνο γεωστρατηγικής μορφής, εξ αιτίας αυτής της συμπεριφοράς της Τουρκίας, δεν είναι η Ελλάδα, όσο και να φαίνεται παράξενο. Η χώρα μας, ας μη λησμονούμε, είναι ισχυρή στρατιωτικά χώρα του ΝΑΤΟ, της ΕΕ και της ΟΝΕ. Μετέχει στον ΟΗΕ, στον ΟΟΣΑ και σε άλλες διεθνείς και πολυμερείς οργανισμούς, χωρίς έχθρες και εντάσεις από άλλες χώρες.
Δείτε όμως το Ισραήλ. Το εχθρεύεται το μεγαλύτερο μέρος του Μουσουλμανικού κόσμου, που είναι και γείτονές του. Είναι δέκτης αντισιωνιστικών και αντιεβραϊκών συναισθημάτων παγκοσμίως (πολλές φορές όχι αδικαιολόγητα). Είναι χώρα με την πλάτη στον τοίχο ή καλύτερα, στη θάλασσα. Το εμπόριό του κυρίως το διεξάγει με την Ευρώπη. Έχει ανάγκη στην ασφαλή θαλάσσια εμπορική διέξοδο. Θέλει να εκμεταλλευτεί τους υδρογονάνθρακές του, αλλά δεν διαθέτει τις υποδομές αποθήκευσης, γιατί δεν έχει ούτε τις εκτάσεις γης, για να διαθέσει, ούτε την ναυτιλία για να τους μεταφέρει.
Η ευκαιρία που μας παρουσιάζεται είναι καλή. Μπορούμε με απλές, συνετές και πάντως στοχευμένες κινήσεις να καρπωθούμε κάτι από την χειμερία νάρκη που φαίνεται να έχει επιπέσει στις σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ. Η Ελλάδα είναι σταθερός σύμμαχός και το έχει αποδείξει. Διαθέτει (μαζί με την Κύπρο) ισχυρή ποντοπόρο ναυτιλία και έμπειρα πληρώματα. Μπορεί να διαθέσει τον απαραίτητο ζωτικό εναέριο και θαλάσσιο χώρο στο Ισραήλ προκείμενου να αναπνεύσει. Διαθέτει ισχυρές ένοπλες δυνάμεις και υψηλού επιπέδου καταρτισμένους αξιωματικούς. Έχει, η χώρα μας, προσβάσεις στις ΗΠΑ και στα φόρα εκεί, ανάλογες του Εβραϊκού λόμπυ και με τους κατάλληλους χειρισμούς, η συνεργασία των δύο κοινοτήτων σε διάφορα θέματα, μπορεί να δώσει καρπούς σε πολλά ζητήματα ελληνικού ενδιαφέροντος. Έχουμε λοιπόν τη δυνατότητα να μπούμε σφήνα.
Μόνο που πρέπει να γνωρίζουμε κάτι. Οι Εβραίοι πωλούν και αγοράζουν τοις μετρητοίς. Πρέπει να είμαστε απολύτως σίγουροι για το εγχείρημα και βεβαίως να έχουμε σε πρώτη γραμμή, τα ανταλλάγματα που θα ζητήσουμε. Στο παίγνιο αυτό, το Ισραήλ, μάλλον έχει περισσότερο την ανάγκη μας τώρα, παρά εμείς του Ισραήλ. Τα ανταλλάγματα που θα ζητήσουμε, πρέπει να είναι ευθέως ανάλογα με τις παροχές μας και πάντως προσαρμοσμένα να λειτουργήσουν είτε ως αμορτισέρ την τουρκική επιθετικότητα, είτε ως πολλαπλασιαστής ισχύος σε κάθε πολιτική επανεκκίνησης της παραπαίουσας οικονομίας μας.
Ο χρόνος θα δείξει αν έχουμε το θάρρος, τις ικανότητες αλλά και την ευελιξία να παίξουμε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα γεωπολιτικά παιχνίδια στην περιοχή τα τελευταία 30 χρόνια.
Ierofantis
Το θέμα που επιχειρώ να καταπιαστώ είναι επίκαιρο. Όχι μόνο λόγω της επίσκεψης του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας στο γειτονικό κράτος του Ισραήλ, αλλά και γιατί τον τελευταίο καιρό γινόμαστε μάρτυρες μιας διαρκώς αναπτυσσόμενης ελληνοϊσραηλινής προσέγγισης σε γεωπολιτικό, γεωστρατηγικό και στρατιωτικό επίπεδο.
Ποιος είναι ο γείτονας αυτός; Το Ισραήλ είναι μια χώρα με πληθυσμό λιγότερο από το δικό μας. Κατέχει μια μικρή λωρίδα γης την οποία έχει επεκτείνει τα τελευταία 60 χρόνια μετά από τρεις μεγάλους πολέμους και αμέτρητες μικροσυρράξεις. Εφαρμόζει σκληρή πολιτική (κατ’ ουσία apartheid) έναντι των Παλαιστινίων, με τις διάφορες φράξιες των οποίων συχνά πυκνά συγκρούεται.
Βρίσκεται περικυκλωμένο από μια θάλασσα Αράβων που δεν είναι φιλικοί έναντι του. Δεν διαθέτει ζωτικό χώρο για να κινηθεί. Διαθέτει όμως πανίσχυρο λόμπυ στο εξωτερικό λόγω διασποράς, ενώ έχει να επιδείξει αξιόλογα τεχνολογικά επιτεύγματα στους τομείς της ασφάλειας, του διαστήματος, της γενετικής τροφίμων, της ιατρικής, της πολεμικής βιομηχανίας, της διαχείρισης υδάτων και των ΑΠΕ. Είναι διατροφικά αυτάρκες ενώ ελέγχει μεγάλο τμήμα του εμπορίου της περιοχής. Όχι άσχημα για ένα μικρό κράτος σε διαρκή πόλεμο.
Η χώρα μας από της συστάσεως του Κράτους του Ισραήλ, το αναγνώρισε de facto αλλά όχι και de jure. Το αναγνώριζε δηλαδή ως υπαρκτή πραγματικότητα όχι όμως ως κράτος υπό την διεθνή νομική έννοια. Ακόμα όμως και μετά τη de jure αναγνώριση (1992), έργο που φέρει την υπογραφή και του νυν Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, Αντώνη Σαμαρά, επέδειξε αδικαιολόγητη αδράνεια στην εμβάθυνση των σχέσεών της με ένα αναγνωρισθέν κράτος που η αλήθεια είναι πως, αναζητούσε και αυτό, τη φιλία και συνεργασία της χώρας μας, επιτρέποντας έτσι στην Τουρκία, να εκμεταλλευτεί το χαμένο έδαφος, με τα γνωστά αποτελέσματα. Πρωτοφανής για τα σύγχρονα χρονικά, άνθιση της τουρκικής οικονομίας, τεράστιες επενδύσεις σε βαριά βιομηχανία, εξέλιξη των τεχνικών εξόρυξης, χύτευσης μετάλλων και μεταλλουργίας, αεροδιαστημικά προγράμματα, υποδομές και δίκτυα, που οι γείτονες ούτε στα πιο τρελά τους όνειρα δεν θα μπορούσαν να φανταστούν. Οι ενέσεις τεχνολογικής εξέλιξης που τους προσέφεραν οι Ισραηλινοί, μετέτρεψαν τους παλαιούς μπουνταλάδες σε επίφοβους αντιπάλους και την παραπαίουσα οικονομία τους σε αναπτυσσόμενη, που αν προσέξει τις τάσεις υπερθέρμανσής της, θα έχει μέλλον.
Γεννά εύλογες απορίες λοιπόν, πως καταφέραμε στα επόμενα δεκαπέντε χρόνια (1993 – 2008) από την αναγνώριση, να αφήσουμε τους εξ ανατολών γείτονες να αλωνίζουν σε μια περιοχή προνομιακή για εμάς, ειδικά λαμβανομένων υπόψη και των ευλόγων συμφερόντων μας. Αναφέρω μερικά:
α) τα Πατριαρχεία Ιεροσολύμων, Αντιοχείας και Αλεξάνδρειας,
β) τους χιλιάδες χριστιανούς Ορθόδοξους της περιοχής,
γ) τα Προσκυνήματα στους Αγ. Τόπους,
δ) τις Ελληνικές κοινότητες Συρίας, Λιβάνου και Αιγύπτου,
ε) την εγγύτητα της Κύπρου με την περιοχή και τη γεωστρατηγική της συνέχεια με τον Ελλαδικό χώρο
στ) το γεγονός ότι τα δυο κράτη (Ελλάς – Ισραήλ) είναι τα μόνα μη μουσουλμανικά σε ένα τεράστιο γεωγραφικό χώρο που εκτείνεται από τις ακτές της Αδριατικής και φτάνει, κινούμενοι νότια / νοτιοανατολικά, μέχρι σχεδόν τις Ινδίες,
ζ) τους Υδρογονάνθρακες του Αιγαίου & της Αν. Μεσογείου (ζήτημα που σχετίζεται και με τις ΑΟΖ)
η) στην ανάγκη του Ισραήλ για ζωτικό χώρο, κυρίως θαλάσσιο, προκειμένου να ανεφοδιάζεται και να ασκεί τις ένοπλες δυνάμεις του και, ο κατάλογος συνεχίζεται.
Η προηγούμενη κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή, παρά τα όποια αρνητικά μπορεί να της προσάψει κανείς, το 2008 – 2009 έκανε το πρώτο βήμα για να βγάλει από τον λήθαργο τις ελληνοϊσραηλινές σχέσεις. Στην αρχή μέσω της στρατιωτικής διπλωματίας και των συνασκήσεων των Εν. Δυνάμεων των δύο χωρών (Glorious Spartan). Προσεκτικές κινήσεις, με ιδιαίτερη όμως δυναμική, για όσους παρακολουθούν τα θέματα της άμυνας. Αργότερα, ο συνδυασμός των διπλωματικών κινήσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας σε σχέση με την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε οικόπεδα που γειτνιάζουν με το Ισραήλ, οι απανωτές ανταλλαγές επισκέψεων επισήμων από Ελλάδα και Ισραήλ και με τη νέα Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, οι επίσημες δηλώσεις, οι ευλογίες της Ουάσιγκτον (λέτε η Χίλαρι να έχει στην ατζέντα και αυτό;) και άλλες κινήσεις σε διπλωματικό επίπεδο (εμπλοκή Ισραήλ στο Ιρακινό Κουρδιστάν, εκπαίδευση Κούρδων Ν.Α. Τουρκίας, εφοδιασμός σε όπλα, δημοσίευση χαρτών με Ελληνική ΑΟΖ που περιλαμβάνει το Καστελλόριζο αλλά και κάτι άλλο. Αλήθεια, πόσες χώρες έχουν αναγνωρίσει τα Σκόπια ως Μακεδονία; 123. Μεταξύ αυτών ΔΕΝ είναι το Ισραήλ. Είναι όμως οι περισσότερες αραβικές χώρες.) καταδεικνύουν ότι η σύσφιξη των σχέσεων είναι κάτι παραπάνω από εμφανείς και αποκτούν στρατηγική αξία και για τα δύο μέρη, αφού δεν φαίνεται να επηρεάζονται από κυβερνητικές αλλαγές ένθεν κακείθεν.
Η Τουρκία αρχίζει, μέσα στον μεγαλοϊδεατισμό της, να νιώθει έτοιμη να χειραφετηθεί. Δημιουργεί ανακλαστικά λοιπόν μια επιφυλακτική στάση των υπολοίπων χωρών της γειτονιάς της. Η χώρα δε με την μεγαλύτερη έκθεση σε κίνδυνο γεωστρατηγικής μορφής, εξ αιτίας αυτής της συμπεριφοράς της Τουρκίας, δεν είναι η Ελλάδα, όσο και να φαίνεται παράξενο. Η χώρα μας, ας μη λησμονούμε, είναι ισχυρή στρατιωτικά χώρα του ΝΑΤΟ, της ΕΕ και της ΟΝΕ. Μετέχει στον ΟΗΕ, στον ΟΟΣΑ και σε άλλες διεθνείς και πολυμερείς οργανισμούς, χωρίς έχθρες και εντάσεις από άλλες χώρες.
Δείτε όμως το Ισραήλ. Το εχθρεύεται το μεγαλύτερο μέρος του Μουσουλμανικού κόσμου, που είναι και γείτονές του. Είναι δέκτης αντισιωνιστικών και αντιεβραϊκών συναισθημάτων παγκοσμίως (πολλές φορές όχι αδικαιολόγητα). Είναι χώρα με την πλάτη στον τοίχο ή καλύτερα, στη θάλασσα. Το εμπόριό του κυρίως το διεξάγει με την Ευρώπη. Έχει ανάγκη στην ασφαλή θαλάσσια εμπορική διέξοδο. Θέλει να εκμεταλλευτεί τους υδρογονάνθρακές του, αλλά δεν διαθέτει τις υποδομές αποθήκευσης, γιατί δεν έχει ούτε τις εκτάσεις γης, για να διαθέσει, ούτε την ναυτιλία για να τους μεταφέρει.
Η ευκαιρία που μας παρουσιάζεται είναι καλή. Μπορούμε με απλές, συνετές και πάντως στοχευμένες κινήσεις να καρπωθούμε κάτι από την χειμερία νάρκη που φαίνεται να έχει επιπέσει στις σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ. Η Ελλάδα είναι σταθερός σύμμαχός και το έχει αποδείξει. Διαθέτει (μαζί με την Κύπρο) ισχυρή ποντοπόρο ναυτιλία και έμπειρα πληρώματα. Μπορεί να διαθέσει τον απαραίτητο ζωτικό εναέριο και θαλάσσιο χώρο στο Ισραήλ προκείμενου να αναπνεύσει. Διαθέτει ισχυρές ένοπλες δυνάμεις και υψηλού επιπέδου καταρτισμένους αξιωματικούς. Έχει, η χώρα μας, προσβάσεις στις ΗΠΑ και στα φόρα εκεί, ανάλογες του Εβραϊκού λόμπυ και με τους κατάλληλους χειρισμούς, η συνεργασία των δύο κοινοτήτων σε διάφορα θέματα, μπορεί να δώσει καρπούς σε πολλά ζητήματα ελληνικού ενδιαφέροντος. Έχουμε λοιπόν τη δυνατότητα να μπούμε σφήνα.
Μόνο που πρέπει να γνωρίζουμε κάτι. Οι Εβραίοι πωλούν και αγοράζουν τοις μετρητοίς. Πρέπει να είμαστε απολύτως σίγουροι για το εγχείρημα και βεβαίως να έχουμε σε πρώτη γραμμή, τα ανταλλάγματα που θα ζητήσουμε. Στο παίγνιο αυτό, το Ισραήλ, μάλλον έχει περισσότερο την ανάγκη μας τώρα, παρά εμείς του Ισραήλ. Τα ανταλλάγματα που θα ζητήσουμε, πρέπει να είναι ευθέως ανάλογα με τις παροχές μας και πάντως προσαρμοσμένα να λειτουργήσουν είτε ως αμορτισέρ την τουρκική επιθετικότητα, είτε ως πολλαπλασιαστής ισχύος σε κάθε πολιτική επανεκκίνησης της παραπαίουσας οικονομίας μας.
Ο χρόνος θα δείξει αν έχουμε το θάρρος, τις ικανότητες αλλά και την ευελιξία να παίξουμε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα γεωπολιτικά παιχνίδια στην περιοχή τα τελευταία 30 χρόνια.
Ierofantis
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου