Οι μη –κυβερνητικές οργανώσεις αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας πολιτών (civil society) που έχει στόχο την επίλυση των διεθνών προβλημάτων μέσω της συλλογικής δράσης και της βελτίωσης της ευημερίας της κοινωνίας και των πολιτών της. Η κοινωνία πολιτών σύμφωνα με το βρετανικό think- tank Open Democracy δραστηριοποιείται στις δημόσιες υποθέσεις και επισημαίνει την προθυμία των ατόμων να εμπλακούν σε αυτές για το κοινό καλό.
Η κοινωνία των πολιτών είναι από τη φύση της μη βιαία και αντιστέκεται σε κάθε μορφή βίας, εμπνέεται από την ιδεολογία του Γκάντι και τα ειρηνικά κινήματα, ενισχύει το δημόσιο διάλογο και αντιτίθεται στην όποια μορφή ηγεμονίας.
Οι μη-κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) προάγουν τις αρχές της κοινωνίας πολιτών και ο ορισμός τους παραπέμπει σε μια τεράστια ποικιλία φορέων που περιλαμβάνουν ενώσεις εθελοντών, φιλανθρωπικά σωματεία, αναπτυξιακούς οργανισμούς, κινήματα για την προάσπιση της ειρήνης, την παγκόσμια ασφάλεια, την προστασία τους περιβάλλοντος και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο αριθμός των ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται σε διεθνές επίπεδο υπολογίζεται στις 40.000 και ιδρύονται είτε από ιδιωτικές φιλανθρωπίες είτε ως συμπλήρωμα διεθνών οργανισμών. Οι ΜΚΟ για να μπορέσουν να αναπτυχθούν και να κυριαρχήσουν χρειάζονται κεφάλαια, προσωπικό, εγκαταστάσεις, εξοπλισμό και προπάντων φήμη.
Αμφιλεγόμενος ρόλος
Η λειτουργία και η δραστηριότητα των ΜΚΟ, όμως, παρουσιάζει σημαντικές παθογένειες που σε κάποιο βαθμό δικαιολογούν τις επικρίσεις που δέχονται για τον αμφιλεγόμενο ρόλο τους μέσα στην παγκόσμια διακυβέρνηση. Μια ανάλυση με τίτλο «Αμφισβητώντας τις ΜΚΟ: Διαφθορά και Ουδετερότητα» θίγει τη σκοτεινή πλευρά τους επισημαίνοντας ότι η παρουσία τους σε χώρες του Τρίτου Κόσμου έχει γίνει αντικείμενο αντιπαράθεσης. Ο τομέας των μη-κυβερνητικών οργανώσεων αντιπροσωπεύει την όγδοη μεγαλύτερη οικονομία αξίας 1 τρις. δολαρίων ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο με τους απασχολούμενο προσωπικό να αγγίζει τον αριθμό των δεκαεννέα εκατομμυρίων ατόμων εξαιρουμένων των εθελοντών. Οι ΜΚΟ δαπανούν κάθε χρόνο περίπου 15 δις δολάρια για την ανάπτυξη. Ωστόσο η φτώχεια συνεχίζει να υπάρχει, παιδιά πεθαίνουν ή λιμοκτονούν, τα προβλήματα υγείας δεν έχουν ελαττωθεί. Οι διευθυντές των μεγαλύτερων ΜΚΟ διαχειρίζονται προϋπολογισμό εκατομμυρίων δολαρίων με μισθούς και έκτακτες απολαβές, έχουν καθεστώς VIP όταν συμμετέχουν σε διεθνείς συνέδρια, διαβουλεύονται με κορυφαία στελέχη πολυεθνικών εταιριών και οικονομικών διεθνών κέντρων και λαμβάνουν μέρος σε λήψεις αποφάσεων που επηρεάζουν τις τύχες εκατομμυρίων ανθρώπων.
Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) έχουν κατηγορηθεί για ιμπεριαλισμό για, νεοαποικιοκρατισμό και ότι εκτελούν την εξωτερική πολιτική της Δύσης. ΜΚΟ επικρίνονται και για τη αμφιλεγόμενη συμμετοχή τους σε πολιτικές καμπάνιες ή και ακόμα σε χρηματοδοτήσεις για ανατροπή κυβερνήσεων. Παράλληλα έχουν δεχτεί και πυρά ότι εκμεταλλεύονται τη θέση τους σε μουσουλμανικές χώρες για προσηλυτίσουν άτομα στην χριστιανική πίστη προσφέροντας τους χρηματική βοήθεια.
Η αύξηση της συμμετοχής των ΜΚΟ σε διαδικασίες καθορισμού της παγκόσμιας πολιτικής και ο ανταγωνισμός για την υιοθέτηση επικερδών προγραμμάτων αυξάνει κατά συνέπεια και την ανάγκη για υλικούς πόρους. Οι ΜΚΟ αναφέρει το βιβλίο του Χρήστου Φραγκονικολόπουλου « Ο παγκόσμιος ρόλος των Μη – Κυβερνητικών Οργανώσεων» (εκδ. Σιδέρη 2007) «όχι μόνο εξαρτώνται όλο και περισσότερο από τη χρηματοδότηση και τα προγράμματα των κυβερνήσεων και των διακυβερνητικών οργανισμών αλλά και υιοθετούν τις στρατηγικές και τα μοντέλα ανάπτυξης που επικρατούν στον επιχειρηματικό τομέα, υπονομεύοντας κατά συνέπεια την ηθική αξιοπιστία στην οποία στηρίζονται οι πολιτικές επιτυχίες τους στην παγκόσμια διακυβέρνηση».
Η διαφάνεια και η λογοδοσία αποτελούν ένα από τα μελανά σημεία των ΜΚΟ αφού είναι φειδωλές στη δημοσιοποίηση στοιχείων αναφορικά με τα ονόματα, τις θέσεις και τα στοιχεία επικοινωνίας των στελεχών και των υπαλλήλων τους, τις πηγές χρηματοδότηση τους και την αξιολόγηση του έργου τους.
Διαφάνεια και λογοδοσία
Η έλλειψη διαφάνειας και λογοδοσίας αποτελεί τα βασικά αίτια για την αναπαραγωγή των ιεραρχικών και άνισων δομών που διέπουν τις κοινωνικές σχέσεις. Οι ΜΚΟ που έχουν ευκολότερη πρόσβαση στους κύκλους της κρατικής και διακυβερνητικής εξουσίας και έχουν μεγάλες χρηματοδοτήσεις επικρατούν στην αρένα του ανταγωνισμού. Οι ισχυρότερες και μεγαλύτερες ΜΚΟ διαθέτουν πολυάριθμες «θυγατρικές» εθνικές οργανώσεις, κάποιες είναι οχήματα συλλογής κεφαλαίων και στρατολόγησης μελών ενώ άλλες επικεντρώνονται στην υλοποίηση ανεξάρτητων προγραμμάτων. Οι ΜΚΟ του αναπτυγμένου κόσμου λέγεται ότι λειτουργούν περισσότερο ως έμπιστοι μεσάζοντες των διεθνών διακυβερνητικών οργανισμών παρά ως δυνάμεις κινητοποίησης των οργανώσεων για την επιβολή της ατζέντας της κοινωνίας πολιτών.
Η σχέση των μη-κυβερνητικών οργανώσεων με τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) θεωρείται ένα άλλο αμφιλεγόμενο σημείο. Οι ΜΚΟ έχουν ένα αξιόλογο κίνητρο για να διογκώνουν τις δραματικές ειδήσεις και έτσι ευνοούν τις «ηχηρές» και «υψηλών τόνων» ειδήσεις γιατί εξυπηρετούν τα συμφέροντα τους ώστε να αναλάβουν δράσεις για την επίλυση προβλημάτων που άπτονται της λειτουργίας τους.
Ωστόσο, οι ΜΚΟ πάρα τα μειονεκτήματα τους συμβάλλουν στην αφύπνιση της παγκόσμια κοινής γνώμης για τα διεθνή προβλήματα που επηρεάζουν τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Το γεγονός ότι η εξουσία, η δόξα και το χρήμα διαφθείρουν δεν εξαιρεί και τους διεθνείς μη – κυβερνητικούς οργανισμούς που διαχειρίζονται έργα και προγράμματα αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η υποχρεωτική διαφάνεια και λογοδότηση από τους ΜΚΟ θεωρείται ο μόνος τρόπος για να περιοριστούν οι περιπτώσεις διαφθοράς και για να δούμε με τρόπο διοχετεύονται και τα προγράμματα ανάπτυξης και ανοικοδόμησης. Η παγκόσμια κοινή γνώμη αναρωτιέται για τον πραγματικό ρόλο των ΜΚΟ και αναζητεί εξηγήσεις αφού διαπιστώνει ότι τα διεθνή προβλήματα δεν επιλύονται αλλά παραμένουν ή διογκώνονται.
(Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου